聲母 編輯

例字 注音符號 IPA 寬式IPA 黃錫凌 教院 粵拼 廣州 耶魯 劉錫祥 Meyer-Wempe
人民 民國
[p] /b/ b b b b b b p
[pʰ] /p/ p p p p p p p'
[m] /m/ m m m m m m m
[f] /f/ f f f f f f f
[t] /d/ d d d d d d t
[tʰ] /t/ t t t t t t t'
[n] /n/ n n n n n n n
[l] /l/ l l l l l l l
[k] /g/ g g g g g g k
[kʰ] /k/ k k k k k k k'
[ŋ] /ŋ/ ng ng ng ng ng ng ng
[h] /h/ h h h h h h h
  [ts]/[tʃ] /dz/ dz dz z z/j j j ts
[tɕ] /dz₂/ dj ch
  [tsʰ]/[tʃʰ] /ts/ ts ts c c/q ch ch ts'
[tɕʰ] /ts₂/ ch ch'
  [s]/[ʃ] /s/ s s s s/x s s s
[ɕ] /s₂/ sh sh
  ㄍㄨ [kʷ] /gw/ gw gw gw gu gw gw kw
  ㄎㄨ [kʷʰ] /kw/ kw kw kw ku kw kw k'w
[j] /j/ y j j y y y y/i
[w] /w/ w w w w w w w/oo

註:

  • 例字淨係取聲母。
  • 「將」同「張」、「鏘」同「昌」、「私」同「是」嘅聲母,二百年前嘅粵語分開做「章知組」同「莊精組」[1]。今日好大部份粵語地區已經合流[2],作爲同一音位自由變異[3]。得番個別粵方言片或者某啲口音保留區別。當中「將、鏘、私」傾向發做清齒齦音[ts]、[tsʰ]、[s])或者清顎齦音[tʃ]、[tʃʰ]、[ʃ]),「張、昌、是」傾向發做清齦顎音[tɕ]、[tɕʰ]、[ɕ]),不過具體音值要視乎嗰笪方言片實際發音而定。
  • 廣州拼音方案雖然有「z、c、s」和「j、q、x」兩組聲母,但套方案講明兩組嘅音值冇分別,只係拼寫唔同韻母嗰陣寫法不同。「z、c、s」同韻母首音「a、e、ê、é、o、u、ê」相拼,「j、q、x」同韻母首音「i」和「ü」相拼。噉做只係令啲拼寫結果似普通話拼寫多啲,冇實際區分意義。

韻母 編輯

例字 注音符號 IPA 寬式IPA 黃錫凌 教院 粵拼 廣州 耶魯 劉錫祥 Meyer-Wempe
人民 民國
[aː] /a/ a aa aa a a a a
[aːi] /ai/ aai aai aai ai aai aai aai
[aːu] /au/ aau aau aau ao aau aau aau
  [aːm] /am/ aam aam aam am aam aam aam
[aːn] /an/ aan aan aan an aan aan aan
[aːŋ] /aŋ/ aang aang aang ang aang aang aang
[aːp̚] /ap/ aap aap aap ab aap aap aap
[aːt̚] /at/ aat aat aat ad aat aat aat
[aːk̚] /ak/ aak aak aak ag aak aak aak
  [ɐi] /ɐi/ ai ai ai ei ai ai ai
  [ɐu] /ɐu/ au au au eo au au au
    [ɐm] /ɐm/ am am am em am am am/om
  [ɐn] /ɐn/ an an an en an an an
  [ɐŋ] /ɐŋ/ ang ang ang eng ang ang ang
  [ɐp̚] /ɐp/ ap ap ap eb ap ap ap/op
  [ɐt̚] /ɐt/ at at at ed at at at
  [ɐk̚] /ɐk/ ak ak ak eg ak ak ak
[ɛː] /ɛ/ e e e é e e e
ㄝㄧ [ei] /ei/ ei ei ei éi ei ei ei
掉* ㄝㄨ [ɛːu] /ɛu/ eu eu
舔* ㄝㆬ [ɛːm] /ɛm/ em em
円* ㄝㄣ [ɛːn] /ɛn/ en en
贏* ㄝㄥ [ɛːŋ] /ɛŋ/ eng eng eng éng eng eng eng
夾* [ɛːp̚] /ɛp/ ep ep
坺*[4] [ɛːt̚] /ɛt/ et et
[ɛːk̚] /ɛk/ ek ek ek ég ek ek
[iː] /i/ i i i i i i i
ㄧㄨ [iːu] /iu/ iu iu iu iu iu iu iu
ㄧㆬ [iːm] /im/ im im im im im im im
ㄧㄣ [iːn] /in/ in in in in in in in
ㄧㄥ [ɪŋ] /iŋ/ ing ing ing ing ing ing ing
[iːp̚] /ip/ ip ip ip ib ip ip ip
[iːt̚] /it/ it it it id it it it
[ɪk̚] /ik/ ik ik ik ig ik ik ik
[ɔː] /ɔ/ o o o o o oh oh
ㄛㄧ [ɔːy] /ɔi/ oi oi oi oi oi oi oi
ㄛㄨ [ou] /ou/ ou ou ou ou ou o o
  [ɔːn] /ɔn/ on on on on on on on
  [ɔːŋ] /ɔŋ/ ong ong ong ong ong ong ong
[ɔːt̚] /ɔt/ ot ot ot od ot ot ot
[ɔːk̚] /ɔk/ ok ok ok og ok ok ok
[uː] /u/ u u u u u oo oo
ㄨㄧ [uːy] /ui/ ui ui ui ui ui ooi ooi
ㄨㄣ [uːn] /un/ un un un un un oon oon
[uːt̚] /ut/ ut ut ut ud ut oot oot
ㄨㄥ [ʊŋ] /uŋ/ ung ung ung ung ung ung ung
[ʊk̚] /uk/ uk uk uk ug uk uk uk
    [œː] /œ/ eu oe oe ê eu euh oeh
    [œːŋ] /œŋ/ eung oeng oeng êng eung eung eung
    [œːk̚] /œk/ euk oek oek êg euk euk euk
    [ɵy] /œy/ eue oey eoi êu eui ui ui
    [ɵn] /œn/ eun oen eon ên eun un un
    [ɵt̚] /œt/ eut oet eot êd eut ut ut
[yː] /y/ ue y yu ü yu ue ue
ㄩㄣ [yːn] /yn/ uen yn yun ün yun uen uen
[yːt̚] /yt/ uet yt yut üd yut uet uet
[m̩] /m̩/ m m m m m m m
[ŋ̍] /ŋ̩/ ng ng ng ng ng ng ng

註:

  • 例字淨係取韻母。
  • 打星(*)嘅例子表示口語變讀,當中有啲讀音幾新吓,有啲方案拼唔到,會漏空咗。
  • 黃錫凌羅馬拼音嘅「euue」省略成「eue」。
  • 喺廣州拼音方案,聲母「j、q、x」係用嚟拼寫「i、ü」韻;另外「ü」行嘅韻母用來拼「j、q、x」嗰陣,省略「ü」嗰兩點;「êü」亦都省略成「êu」。
  • 有啲老舊方案分列舊式粵語嘅金(/ɐm/)同甘(/om)、急(/ɐp/)同蛤(/op/)兩組韻。

聲調 編輯

調名、音值 例字 注音符號 IPA 寬式IPA 黃錫凌 廣州 教院 粵拼 耶魯 劉錫祥 Meyer-Wempe
陰平,55/53 ˉ 通常唔標 ˥/˥˧ ˈa ˈa 1 1 1 à 1 a
陰平變讀,55 ˉ 通常唔標 ˥ ˈa ˈa 1 1 1 ā 10 a
陰上,35 ˇ ˧˥ ˊa ˊa 2 2 2 á 2 á
陰去,33 ˋ ˧ ˉa ˉa 3 3 3 a 3 à
陽平,21/11 ˊ ˨˩/˩ ˌa ˌa 4 4 4 àh 4 ā
陽上,13/23 ˘ ˩˧/˨˧ ˏa ˏa 5 5 5 áh 5 ǎ
陽去,22 ˆ ˨ ˍa ˍa 6 6 6 ah 6 â
陰入/上陰入,5 ˙ ˥ ˈat ˈat 1 7或1 1 āt 1 at
陰入變調,35 核* ˧˥ ˊa ˊa 2 2
中入/下陰入,3 唔標 ˧ ˉat ˉat 3 8或3 3 at 3 àt
陽入,2 ʻ ˨ ˍat ˍat 6 9或6 6 aht 6 ât

註:

  • 平、上、去聲以「a」音爲例,入聲以「at」音爲例。
  • 打星(*)嘅例字表示口語變讀。
  • 耶魯粵語拼音喺陽聲調嘅元音後面加「h」。

參考 編輯

  1. (PDF). 原著 (PDF)喺2018年9月22號歸檔. 喺2019年8月2號搵到.
  2. (PDF). 原著 (PDF)喺2018年9月22號歸檔. 喺2019年8月2號搵到.
  3. (PDF). 喺2016-05-16搵到.
  4. 粵語口語音讀「pet6」,如「一坺泥」。

睇埋 編輯

連出去 編輯